انواع روش های خمکاری فلزات

خم کاری (Bending) چیست؟

خمکاری ورق‌های فلزی از جمله عملیات‌های پرکاربرد در صنعت است و در پروژه‌های مختلف مانند صنعت الکترونیک، دامداری، کشاورزی، ساختمان سازی،  کشتی سازی، کارخانه‌جات و … به کار می‌رود. خم کاری ورق فلزی عملیاتی مکانیکی است که در آن به ورق فشار وارد می‌شود و این فشار خمش ایجاد کرده و ورق فلزی زاویه دار می‌شود. خم کاری همانطور که از نام آن پیداست خم کردن ورق‌های فلزی است.

انواع روش‌های خم کاری فلزات

خم کاری روش‌های مختلفی دارد که تمامی این روش‌ها با توجه به جنس ورق، ضخامت و طرح مورد نظر مورد استفاده قرار می‌گیرد. بهتر است بدانید که مختلف بودن جنس این ورق‌ها باعث می‌شود تا خم کاری به ۲ روش صورت بگیرد:

1. خم کاری با گرم کردن ورق
2.  خم کاری با سرد کردن ورق

خدمات برش لیزر با به روز ترین دستگاه ها و کوتاه ترین زمان

تفاوت اصلی در انواع روش‌های خمکاری فلزات، نوع نیروی وارده و روش اعمال نیرو به ورق اولیه است. بر اساس همین تقسیم‌بندی، انواع روش‌های خم کاری فلزات عبارت است از:

۱- خمکاری به روش نورد شدن

خم کاری به روش نورد شدن عموماٌ برای ساخت لوله یا مخروط استفاده می‌گردد. بسته به ظرفیت دستگاه و تعداد رول‌ها، می‌توان یک یا چند خم را به طور همزمان انجام داد. در ساده‌ترین نوع دستگاه استفاده شده برای این روش، دو غلطک در پایین و یک غلطک در بالا وجود دارد. ورق صاف در بین رول‌ها قرار می‌گیرد و آنقدر به صورت رفت و برگشتی تحت خمش بین رول‌ها قرار می‌گیرد که به شعاع و انحنای مورد نظر برسد.

۲- خم کاری فشاری

خم کاری فشاری بیشتر بر روی لوله‌های فلزی انجام می‌شود. در این روش قالب به‌صورت ثابت بوده و محور لغزان در حین چرخش به دور قالب، لوله را به درون قالب می‌فشارد. 

۳- خم کاری پرسی

خم کاری پرسی یکی از رایج‌ترین روش‌های خمکاری فلزات است که در آن به کمک دستگاه پرس به ورق تخت فلزی برای ایجاد خم‌هایU شکل، نیرو اعمال می‌شود. ساختار دستگاه خم کاری پرسی به این شکل است که یک قالب به شکل U دارد که در پایین دستگاه قرار گرفته و یک سمبه سنگین به همان شکل U  در بالا دستگاه قرار دارد. ورق صاف بالای قالب U شکل، قرار می‌گیرد. سپس سمبه تحت نیروی حاصل از پرس از بالا بر روی ورق قرار می‌گیرد و ورق را به کمک نیروی حاصل از پرس، به داخل قالب فرو می‌کند.

برای اعمال نیروی پرس از دستگاه کمپرسور استفاده می‌شود. انواع مختلفی از دستگاه کمپرسور وجود دارد که سطوح مختلفی از نیرو را وارد می‌کنند؛ مانند دستگاه پرس مکانیکی، پنوماتیکی و هیدرولیکی. از دستگاه پرس مکانیکی اغلب در مواقعی که به فشار کمتری نیاز باشد استفاده می‌شود. درحالی‌که از دستگاه پرس پنوماتیکی، بیشتر برای خم شدن قطعات کوچک فلزی استفاده می‌شود. دستگاه‌های پرس هیدرولیکی پیشرفته‌ترین نوع دستگاه پرس‌هستند.

۴- خم کاری گونیایی

یکی دیگر از انواع روش‌های خمکاری فلزات خم کاری گونیایی است که برای ایجاد خم V شکل استفاده می‌شود. خم کاری گونیایی به لحاظ نوع تماس قسمت اعمال بار دستگاه با ورق اولیه به سه نوع خم شدن با تماس کم، خم شدن مماسی و ضرب سکه‌ای تقسیم می‌شود.

۵- خمکاری چرخشی

در خم کاری چرخشی دستگاه دارای دو تکیه‌گاه منحنی است که روی یک محور به همدیگر متصل هستند. ورق بر روی این محور قرار می‌گیرد و نیروی فشار تحت پرس، طوری وارد می‌شود که دو نیم‌دایره به طرفین چرخیده و تشکیل زاویه می‌دهند. ورق فلز قرار گرفته بر روی این دو نیم‌دایره نیز تحت همان زاویه خم می‌شود.

📌 مقاله مرتبط:

برای آشنایی بیشتر با موضوع، پیشنهاد می شود این مقاله را نیز مطالعه بفرمایید: خمکاری چیست ؟

ظرفیت خمکاری فلزات

ظرفیت خمکاری فلزات متغیر بوده و با میزان کربن آنها رابطه معکوس دارد، با افزایش میزان کربن قابلیت خمکاری کاهش می‌یابد و با افزایش درصد کربن میزان شکنندگی زیاد می‌شود.

فلزاتی که درصد کربن آنها تا ۱٫۲ است، امکان خمکاری در حالت سرد را داشته و در صورتی که درصد کربن از مقدار ذکر شده بیشتر شود، خمکاری به روش گرم انجام می‌گردد.

دستگاه های خمکاری فلزات

۱- دستگاه‌های خم کننده‌های جعبه و قالب

از خم کننده های جعبه و قالب برای خم کاری ورق‌ فلزات به اشکال مختلف بر اساس ضخامت و اندازه قطعه اصلی فلز استفاده می‌شود. این دستگاه قوی و سنگین (به وزن ۱ تن) می‌تواند در فولاد نرم، آلومینیوم و فولاد ضد زنگ، خم‌های کاملاً محکم ایجاد نماید. 

۲- دستگاه‌های خم کن نورد

دستگاه خم کن نورد با استفاده از غلطک‌های فولادی سنگین، فلز را شکل می‌دهند. دستگاه خم کننده نورد به صورت مکانیکی قطعات نرم‌تر و نازک فلز را به شکل دلخواه از انحناء جزئی تا  ۳۶۰ درجه خم می‌کند.

۳- دستگاه‌های خم‌کن دستی

خم کن دستی برای ایجاد خم‌های گوشه دار با انحنای محدود به کار می‌رود. با خم کن دستی، می‌توان ورق‌های آهنی و فولاد کم کربن را تا ضخامت ۳ میلی متر، ورق‌های آلومینیومی و آلیاژهای آن را تا ضخامت ۶ میلی‌متر و همچنین ورق‌های مس و برنج را تا ضخامت ۵ میلی متر خم‌کاری کرد.

۴- دستگاه‌های خم‌کن ساده ستونی

خم‌کن‌های ستونی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

یک : خم‌کن فک بالای ساده

دو : خم‌کن فک بالای لقمه‌ای 

با اینگونه خم‌کن‌ها ورق‌های فولادی کم کربن را تا ضخامت ۳ میلی متر، ورق‌های آلومینیومی را تا ضخامت ۶ میلی متر و ورق‌های برنجی و مسی را تا ضخامت ۵ میلی متر می‌توان خم‌کاری کرد.

۵- دستگاه‌های خم‌کن برقی

دستگاه‌های خم‌کن برقی نسبت به دستگاه‌های خم‌کن ساده دستی کارایی بهتری دارند.

۶- دستگاه‌های پرس خم‌کن

پرس خم کن نوعی ماشین دستی یا خودکار است که با تحت فشار گذاشتن اجسام به آنها شکل می‌دهد. دسته بندی دستگاه‌های پرس به صورت زیر می‌باشد:

1. بر اساس طرزکار یا مکانیزم: پرس هیدرولیک، پرس مکانیکی، پرس پنوماتیک شکل
2. بر اساس کاربرد: پرس آهنگری، پرس فرم، پرس خم‌کاری، پرس برش
3. براساس ساختار و اسکلت‌بندی‌: پرس ضربه لنگی، پرس پیچی، پرس دروازه‌ای

کاربرد انواع روش های خمکاری فلزات

• از روش خم کاری پرسی برای ساخت قطعات U شکل کوچک استفاده می‌شود.
• از خم کاری به روش نورد شدن، برای تولید کانال‌ها و لوله‌های با قطر بزرگ استفاده می‌شود.
• از خم کاری به روش فشاری در خم کردن لوله‌های مختلف استفاده می‌شود.
• از خم کاری گونیایی برای تولید قطعات لولا مانند استفاده می‌شود.
• از خم کاری چرخشی برای تولید قطعات کوچک که زوایای قائم و تیزتر از ۹۰ درجه دارند. استفاده می‌شود.

خم کاری و برش کاری با استفاده از دستگاه لیزر از جمله خدمات تخصصی مجموعه شیت لیزر است و شما با استفاده از شماره تماس های موجود در وب سایت علاوه بر دریافت مشاوره، برای سفارش نیز اقدام فرمایید.